Sầu riêng là loại cây có giá trị kinh tế cao và được nhiều người chọ lựa chọn trồng hiện nay. Tuy nhiên, loại cây bày phải đối mặt với nhiều bệnh hại, trong đó thường gặp nhất là nứt thân xì mủ, làm cho cây bị chết hàng loạt. Vậy nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng bệnh nứt thân xì mủ sầu riêng là gì? Hãy cùng tham khảo nội dung bên dưới để biết thêm chi tiết nhé!
Nứt thân, xì mủ là bệnh thường gây hại trên cây sầu riêng, bệnh phát triển mạnh ở giai đoạn sinh trưởng của cây gây ảnh hưởng nghiêm trọng. Nhất là vào lúc cây ra hoa đậu trái làm giảm năng suất cây trồng. Nếu không nắm rõ được các tác nhân gây hại và cách trị bệnh sẽ ảnh hưởng đến giá trị kinh tế của nhà nông.
Bệnh gây hại cây sầu riêng
>> Bài liên quan: CÂY SẦU RIÊNG BỊ NẤM – TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH PHÒNG TRỊ
Nguyên nhân gây bệnh nứt thân, xì mủ sầu riêng
Ở các vườn cây lớn khi bước vào thời kì sinh trưởng, hầu như vườn sầu riêng nào cũng bị nấm bệnh gây hại. Các vùng miền thường gặp bệnh là miền Tây, Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, tùy vào nứt độ nặng hay nhẹ.
Bệnh này nguyên nhân chính là do nấm Phytophthora sp. gây nên. Chúng tồn tại trong đất, gây hại trên cây ở mọi giai đoạn từ lúc ươm đến khi trưởng thành và khi đang cho hoa quả, đặc biệt là những cây đang thu hoạch. Trong điều kiện ẩm thấp, chúng phát triển mạnh nhất là mật độ cây trồng cao, hệ thống thoát nước kém.
Có 2 loại xì mủ nhà vườn cần phân biệt đó là : Bệnh xì mủ ướt và bệnh xì mủ khô
1. Bệnh Xì Mủ Ướt Hại Sầu Riêng
1.1 Đặc điểm gây bệnh
Mầm bệnh đã có sẵn trong vườn do trồng cây trên nền đất cũ đã ủ sẵn mầm bệnh là ký chủ của nấm Phytophthora như các cây cao su, hồ tiêu, cà phê, dừa… trước đây.
Nấm tấn công trực tiếp vào các vết tổn thương ở rễ do tuyến trùng và một số loại rệp gây ra, tạo vết xì mủ cổ rễ và lan dần lên thân hoặc tấn công trực tiếp từ các vết tổn thương trên thân cây và di chuyển theo các vết nước xuống dưới cổ rễ. Theo thời gian sẽ tấn công toàn bộ cây, cây có thể chết nếu bệnh nặng.
Vết bệnh chảy mủ từ cổ rễ lan lên gốc
Thông thường bà con trị hoài không hết là do ổ bệnh chính tập trung nằm ở phần cổ rễ, các vết chảy mủ trên thân thực tế chỉ là phụ hoặc chỉ xử lí đơn giản chưa triệt để mầm bệnh. Do đó, phải xử lý tận gốc ổ bệnh chính là phần cổ rễ.
Cổ rễ là phần rễ trong phạm vi 30 – 40 cm tính từ gốc ra và nấm chảy mủ chỉ gây hại trong phần cổ rễ, các phần rễ tơ bên ngoài không bị ảnh hưởng. Do đó, khi xử lý bệnh ở phần cổ rễ chỉ tập trung phạm vi nói trên.
Cây bị chảy mủ gốc
1.2 Biểu hiện bệnh trên sầu riêng
- Trên cổ rễ: Nấm tấn công trực tiếp vào các vết tổn thương ở rễ gây xì mủ cổ rễ, thối rễ và lan lên thân, cành.
- Trên thân, cành
- Chảy nhựa màu nâu ra trên bề mặt vỏ cây, vết bệnh ướt.
- Nấm xâm nhập vào thân cây gây ra những vết thối màu nâu trên vỏ, những vết nứt theo chiều dọc của thân để lộ ra phần gỗ, có màu nâu, chảy nhựa (gôm).
- Vỏ thân thân cây sầu riêng bên dưới bị chuyển sang màu hồng nhạt, có bớt tím, viền gợn sóng, bệnh lan dần vào bó mạch.
- Khi cạo lớp vỏ bị bệnh ra thấy phần gỗ có màu nâu sẫm dọc theo thân, cành.
- Khi cây bị hại nặng vết bệnh sẽ phát triển lây lan xung quanh thân chính làm cho cây suy giảm sức sinh trưởng, còi cọc, chết lụi dần.
1.3 Điều kiện thích hợp bệnh gây hại sầu riêng
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bị xì mủ trên cây, dưới đây là các nguyên nhân chính mà Công ty Biosacotec tổng hợp được qua nhiều năm kinh nghiệm xử lý vườn cho bà con:
- Đất xấu, thoái hóa, thiếu hữu cơ, đất bị dẽ chặt, không thoáng khí.
- Nấm bệnh phát sinh mạnh vào mùa mưa, cành lá để um tùm, không tỉa cắt cho thông thoáng dẫn vi khuẩn gây hại dễ phát triển và lan rộng ra thân cành.
- Dinh dưỡng không cân đối, bón nhiều phân hóa học, thuốc bảo vệ thực vật lưu dẫn, thuốc diệt cỏ hóa chất độc tính cao, không xử lý đất thường xuyên bằng các chế phẩm sinh học như Trichoderma, các chủng như Baciilus.sp,… vì thế đất trở nên chua, chai cứng.
- Không kiểm soát tốt tuyến trùng, mối… cắn phá rễ, tạo điều kiện cho các bệnh hại xâm nhập và phát triển.
- Cây trồng sâu, cổ rễ bị chôn lấp trong đất, phần gốc thường xuyên bị đọng nước không thông thoáng.
- PH thấp (<5) kết hợp việc cây bị stress kéo dài (Xiết nước xử lý ra hoa , đất ngập nước), cây dồn hết sức để ra hoa, mang trái, sức đề kháng kém là những điều kiện thích hợp để nấm tấn công và gây hại.
1.4 Phương pháp trị bệnh xì mủ ướt hiệu quả
Khi phát hiện, cạo sạch vết bệnh cả ở gốc và dưới rễ (lưu ý: phải cho lộ phần cổ rễ ra), quét các loại thuốc gốc đồng dạng nano (sẽ có tác dụng nhanh và mạnh hơn) để cố định vết bệnh, ngăn chặn bệnh lan rộng ra. Kết hợp với các phân hữu cơ vi sinh bổ sung thêm chất dinh dưỡng cho cây phục hồi nhanh.
Bà con có thể tham khảo Nano Đồng – Tinh Chất Đồng của công ty qua link bên dưới.
=>> Xem thông tin chi tiết chế phẩm sinh học Nano Cu – Tinh Chất Đồng đặc trị nấm bệnh – rửa vườn
Tinh Chất Đồng đặc trị hiệu quả nấm bệnh gây hại cây
Sau khi cố định vết bệnh trong vòng 24 tiếng, dùng chế phẩm sinh học đặc trị bệnh nứt thân – xì mủ Phytopin Gold sản xuất theo công nghệ hiện đại có các enzym ngoại bào và hoạt chất sinh học được chiết suất từ các chủng nấm Chaetomium spp pha sệt quét lên vết bệnh, cách 1-2 ngày quét lại cho đến khi vết bệnh khô hẳn. Đây là chế phẩm đặc trị bệnh trên cây sầu riêng an toàn và đạt hiệu quả cao.
Xem thông tin chi tiết sản phẩm Phytopin Gold đặc trị nứt thân – xì mủ triệt để
Phytopin Gold xử lí nhanh, triệt để bệnh hại
Đồng thời, tưới chế phẩm sinh học này vào phần đất xung quanh gốc, mỗi gốc tưới từ 20-30 lít thuốc đã pha theo hướng dẫn trên nhãn chai, tùy theo cây lớn nhỏ để ngăn chặn bệnh lây sang các cây khác trong vườn.
Những việc cần làm sau khi xử lý để cây khỏe và bệnh không tái lại:
- Dưỡng lại bộ rễ mạnh, khỏe, dùng bón lá sinh học phun tán để dưỡng bộ lá.
- Xử lý nâng pH đất, bón nhiều hữu cơ chất lượng
- Mô đất trồng cao ráo, cần trồng mặt bầu ngang mặt đất, nếu lỡ trồng sâu rồi cần phá bồn tạo rãnh thoát nước, tránh nước đọng ở trong gốc.
1.5 Phòng trừ bệnh xì mủ ướt đúng kỹ thuật
- Chọn giống khỏe, phù hợp với vùng trồng, khí hậu, thời tiết, thổ nhưỡng, có khả năng kháng bệnh cao.
- Làm đất kỹ trước khi trồng, xử lý đất sạch bệnh, đúng kỹ thuật, hố trồng không quá sâu, bà con có thể tham khảo bài viết: Kỹ thuật chăm sóc sầu riêng non mới trồng – những điều không thể không biết
- Thường xuyên tỉa cành, tạo dáng cho cây, đảm bảo vườn luôn thông thoáng, bà con có thể tham khảo bài viết: Kỹ thuật tỉa cành, tạo dáng cây sầu riêng
- Vào mùa mưa, bà con nên định kỳ 1- 2 tháng/ lần, vào đầu – giữa – cuối mùa mưa, dùng các loại chế phẩm sinh học chứa các chủng nấm đối kháng mạnh như Chetomium, Trichoderma hoặc các chế phẩm sinh học đặc trị nấm bệnh để tưới gốc định kỳ để bổ sung và duy trì lượng vi sinh vật có lợi trong đất, nấm đối kháng mạnh với các nấm bệnh nhằm kiểm soát môi trường đất tốt, hạn chế nấm bệnh rất hiệu quả hàng đầu.
2. Bệnh Xì Mủ Khô Ở Sầu Riêng
2.1 Đặc điểm gây bệnh
Khác với xì mủ ướt, nguyên nhân gây ra xì mủ khô là do mọt, ấu trùng xén tóc đục thân tấn công, chúng thường tấn công vào những nơi kẹt như phần gồ ghề, sần sùi ở vỏ, cháng ba giữa cành và thân chính…tạo điều kiện cho nấm Phytop sẽ theo sau.
Sâu đục thân tạo điều kiện cho nấm gây bệnh phát triển
Xì mủ đen trên thân cây sầu riêng
Bệnh hại trên cành cây trồng
2.2 Thời điểm xuất hiện bệnh
Bệnh thường xuất hiện vào mùa khô, ở những vườn cây lớn, sau giai đoạn ra hoa, trái sức khỏe cây suy giảm, đề kháng kém, điều kiện để sâu, mọt tấn công dễ dàng.
Bà con nên chú ý kỹ giai đoạn này vì cây đang đuối sức, dễ bị sâu bệnh tấn công, và tạo điều kiện cho nấm bệnh gây hại, dựa vào các dấu hiệu nhận biết xén tóc đục thân và mọt đục cành tấn công được ghi rõ ở các bài trước để phát hiện và xử lý kịp thời.
Bà con tham khảo chi tiết bài viết: Côn trùng gây hại cho cây sầu riêng
2.3 Phương pháp diệt trừ nấm gây bệnh
Khi phát hiện có vết sâu hại, bà con cần làm như sau
- Dùng dao đục bắt hết sâu theo mạch phá của sâu trên thân, khui lỗ mọt đục cành, sau đó quét thuốc trị xì mủ sầu riêng bằng các phương pháp như xông hơi để diệt cả trứng
Sâu đục thân trên cây sầu riêng
Sâu hại cây trồng
- Cạo sạch vết bệnh, quét thuốc lên chỗ bị sâu, nấm hại cây
Xử lý vết nứt thân, chảy mủ khô
Bà con lưu ý phun thuốc đặc trị sâu đục thân, mọt đục cành toàn vườn (phun kỹ vào thân, cành). Nếu thấy vườn sâu, mọt nhiều thì sau 5-7 ngày xịt lại lần 2.
Tốt nhất nên phun định kỳ phòng ngừa sâu hại bằng các loại trừ sâu sinh học để giảm độc hại cho người và môi trường, giảm chi phí quản lý sâu bệnh sau này.
Bài liên quan: CÁC BỆNH THƯỜNG GẶP TRÊN CÂY SẦU RIÊNG – HIỂU BIẾT ĐỂ PHÒNG TRỪ HIỆU QUẢ HƠN
MỘT SỐ SẢN PHẨM GỢI Ý:
💻Website: biosacotec.com
☎️Điện thoại: 0379 399 843 - 0888 450 606
🌎Địa chỉ: 52A đường Hùng Vương, tổ 08 khu phố La Vân, T.T Ngãi Giao, H. Châu Đức, Bà Rịa Vũng Tàu
Bài viết mang tính chất than khảo, không có tính thực tế, chắc công tu cũng chưa thực tế thực nghiệm phương pháp khoan tiên cây: ” không thể nào khoan vào bề mặt 3-4mm nà tiêm cây được”