Cây có múi những năm gần đây đang được mở rộng diện tích do mang lại hiệu quả kinh tế cao, tuy nhiên ngoài kỹ thuật chăm sóc hiệu quả bà con nên chú ý đến những loài sâu bệnh tấn công như loài bọ trĩ bù lạch trên cây có múi đang gây hại phổ biến như hiện nay.
ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI CỦA BỌ TRĨ
Bọ trĩ hay còn gọi là bù lạch có tên khoa học là Scirtothrips dorsalis. Bọ trĩ có tên tiếng Anh là Thripidae. Bọ trĩ có những giai đoạn phát triển sau đây:
Trứng: Trứng bọ trĩ có hình bầu dục, mới đẻ có màu trắng trong, sau chuyển thành trắng ngà, sắp nở có màu trắng đục được đẻ trong mô của cánh hoa, mô lá, trứng đẻ rải rác.
Ấu trùng: Ấu trùng 1 tuổi có cơ thể trong suốt, thân rất nhỏ, chân dài, râu đầu có 7 đốt, hình ống tròn. Sang tuổi thứ 2, ấu trùng có kích thước tương tự với kích thước của thành trùng, râu đầu lúc này vẫn có 7 đốt xuất hiện thêm râu môi có 3 đốt, không có cánh, lông trên cơ thể dài hơn lông ở giai đoạn ấu trùng 1 tuổi, đầu đã cứng hơn.
Nhộng: Nhộng của bọ trĩ có màu vàng sậm, mắt kép và mắt nhỏ có màu đỏ, mầm cánh xuất hiện, râu đầu ngắn. Nhộng cái có phần cuối bụng nhọn, nhộng đực có phần cuối bụng ít nhọn hơn.
Bọ trĩ trưởng thành: Có kích thước rất nhỏ, dài khoảng 1-2 mm, con cái trưởng thành có kích thước lớn hơn con đực, cơ thể có màu vàng nhạt đến màu vàng đậm, phần bụng đậm hơn phần đầu và ngực. Mắt kép có màu nâu đen, cánh hẹp thon dài,hai bên rìa cánh có nhiều sợi lông nhỏ dài.
ĐẶC TÍNH GÂY HẠI CỦA BỌ TRĨ ĐỐI VỚI CÂY CÓ MÚI
Bọ trĩ sống trên các bộ phận của cây có múi như cánh hoa, đài hoa, nụ hoa, cuống hoa, lá non, quả non. Bọ trĩ sống và gây hại chủ yếu trên hoa quả non, con trưởng thành ít bay, hoạt động mạnh vào buổi sáng và chiều mát.
Bọ trĩ trưởng thành và giai đoạn ấu trùng đều cắm vòi hút dinh dưỡng từ hoa, quả non. Hoa bị bọ trĩ tấn công nếu nặng sẽ nhanh tàn hơn, cánh hoa rụng sớm và giảm tỷ lệ đậu quả. Trên lá non, bọ trĩ làm lá bị biến màu, cong queo. Trên trái, bọ trĩ tạo ra những mảng xám hoặc những phần lồi màu bạc trên vỏ trái.
Khi bọ trĩ trưởng thành hút dinh dưỡng từ lá sẽ khiến lá chuyển dần sang đỏ, mật độ thấp sẽ xuất hiện những chấm nhỏ xếp theo hàng dọc trên lá, lá non sẽ bị quăn lại không thể hồi phục được.
Trên trái, bọ trĩ tấn công phần tế bào biểu bì tạo ra những mảng xám hoặc nhưng phần lồi màu bạc trên vỏ trái. Do bọ trĩ gây hại chủ yếu ở phí dưới lá đài nên khi trái lớn những mảng sẹo này sẽ lộ ra phía ngoài lá đài thành những vòng sẹo lồi rất đặc trưng, trái dễ bị thiệt hại nhất là giai đoạn trái còn rất nhỏ.
Khi tấn công trái mà bọ trĩ có mật độ cao, chúng không chỉ tấn công trái non mà sẽ tấn công cả những trái đã trưởng thành, thường là các trái nằm ngoài tán lá cây. Vết sẹo do bọ trĩ gây ra sẽ làm mất giá trị thương phẩm của trái.
BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ BỌ TRĨ HẠI CÂY CÓ MÚI
Bà con có thể sử dụng biện pháp thủ công như tỉa cành tạo tán, vệ sinh vườn trồng tạo độ thông thoáng để tránh độ ẩm cao trong vườn trồng.
Khi cây có múi có biểu hiện bị bọ trĩ tấn công, bà con cần xử lý ngay rồi đem đi tiêu hủy an toàn. Ngoài ra bà con có thể dùng phương pháp phun nước lên cây để rửa trôi bọ trĩ.
Bà con có thể dùng các loài thuốc hóa học phun lên cây có múi để diệt bọ trĩ như Abamectin, Sagolex, Bassan, Trebon, Confidor, Cypermethrin khi cây bắt đầu ra nụ nếu bọ có mật độ cao và sau khi hoa rụng 15 ngày.
Sau khi dùng thuốc hóa học để trị bọ trĩ tấn công cũng như việc tỉa bỏ những phần sâu bệnh sẽ khiến cây trở nên suy yếu. Lúc này bà con nên cung cấp dinh dưỡng cho cây để cây nhanh chóng hồi phục bằng cách bón phân NPK kết hợp với phân hữu cơ.
Tuy nhiên khi sử dụng phân hữu cơ để bón cho vườn trồng, bà con nên thay dần thói quen sử dụng phân chuồng tươi, do phân chưa được ủ hoai thường chứa nhiều vi sinh vật gây hại, khi bón vào sẽ khiến đất bị nhiễm độc và thoái hóa, cây dễ mang mầm bệnh. Thay vào đó bà con nên sử dụng phân hữu cơ vi sinh như dòng phân với 90% phân gà nguyên chất, nhãn hiệu uy tín, nguồn gốc rõ ràng để bổ sung dinh dưỡng cho cây có múi, vừa không gây mùi hôi thối vừa đảm bảo không ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường.
Bài viết trên BioSacotec đã trình bày về BỌ TRĨ BÙ LẠCH TRÊN CÂY CÓ MÚI – CHỦ QUAN LÀ HẠI CHẾT VƯỜN CÂY!, mong rằng bà con có thể áp dụng hiệu quả, giúp cây phát triển tốt cho một vụ mùa bội thu. Chúc bà con thành công!
💻Website: biosacotec.com
☎️Điện thoại: 0379 399 843 - 0888 450 606
🌎Địa chỉ: 52A đường Hùng Vương, tổ 08 khu phố La Vân, T.T Ngãi Giao, H. Châu Đức, Bà Rịa Vũng Tàu