CÔN TRÙNG GÂY HẠI TRÊN CÂY SẦU RIÊNG

Rầy phấn (Allocaridara maleyensis)

– Đây là côn trùng gây hại rất quan trọng và phổ biến trên vườn sầu riêng.

– Ở giai đoạn ấu trùng và trưởng thành, rầy gây hại bằng cách chích hút lá non và đọt non, làm cho lá không phát triển, bị biến dạng, cháy mép lá dần dần khô và rụng. Đọt non có thể bị khô và chết, trơ cành mà có thể nhầm với triệu chứng do bệnh. Vết chích do rầy gây ra có thể tạo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập gây hại.

– Con trưởng thành dài khoảng 2,5-3,0 mm, cánh trong suốt, toàn thân màu vàng nhạt. Trứng được đẻ thành từng đám trên lá non trong mô lá. Khi mới đẻ trứng có màu vàng, dần chuyển sang màu nâu. Ấu trùng bên ngoài phủ lớp sáp mỏng và các tua sáp kéo dài ở cuối thân. Con trưởng thành và ấu trùng tuổi lớn thường di chuyển nhanh khi thấy động và thường tập trung ở mặt dưới lá sầu riêng.

– Rầy phấn phát triển mạnh trong mùa khô. Lây lan nhanh từ vườn này sang vườn khác. Mật độ trong mùa mưa giảm nhanh, tuy nhiên sẽ tăng mật số rất nhanh khi mùa khô đến. Ảnh hưởng cây không phát triển được tán dẫn đến ra hoa ít, đậu trái kém, trái bị sượng, phẩm chất kém. Rầy tiết nhiều chất mật được tạo điều kiện cho nấm bò hóng phát triển làm đen lá, trái.

Biện pháp phòng trừ:

– Ngoài tự nhiên có nhiều loài thiên địch của rầy phấn như nhện, bọ rùa Coccinella, Chrysopa sp., và ong ký sinh, do đó cần tạo điều kiện thuận lợi cho các loài thiên địch phát triển để khống chế rầy.

– Tưới đủ nước và bón phân cân đối giúp cây khỏe mạnh tăng sức đề kháng. Tăng cường bón phân hữu cơ. Nên tủ gốc hoặc duy trì một lớp cỏ giữ ẩm trong mùa khô.

– Phun nước mạnh trên tán lá để hạn chế sự hoạt động của rầy.

– Sử dụng bẩy màu vàng để thu hút thành trùng.

Có thể phun các loại thuốc có hoạt chất sau để phòng ngừa:

• Sinh học: Khi vừa mới xuất hiện hoặc phun phòng ngừa trước mỗi giai đoạn như: SCT 08, Abamectin, Emamectin,… phun trực tiếp lên cây trồng. Tốt nhất nên phun vào sáng sớm hoặc chiều mát. Phun nhiều lần tùy theo tình trạng và cách nhau 5-7 ngày.
• Hoá học: Buprofezin, Imidacloprid, Fenobucarb, Fipronil,… (Để đạt được hiệu quả phòng trị cao nên sử dụng luân phiên gốc thuốc).

Sâu đục trái (Conogethes punctiferalis)

– Trứng được đẻ trên trái non, nở ra sâu non đục vỏ trái vào bên trong trái và tiếp tục đục cho đến thịt trái. Chúng hóa nhộng ngay trên đường đục hoặc chui ra bên ngoài trái nhả tơ kết kén hóa nhộng trên mặt vỏ trái giữa các gai trái. Giai đoạn này kéo dài khoảng 7-8 ngày.

– Do đặc tính trái sầu riêng thường mọc thành chùm nên thường bị tấn công gây hại ở phần tiếp giáp giữa hai trái. Trái non bị hại dễ bị biến dạng và rụng sớm. Vết đục còn tạo điều kiện cho vi sinh vật xâm nhập gây thối trái.

Biện pháp phòng trừ:

• Tỉa trái để loại bỏ trái sâu và tiêu huỷ. Tỉa trái còn giúp hạn chế các trái mọc thành chùm dễ bị sâu tấn công.
• Thường xuyên thăm vườn nếu phát hiện có từ 5 – 10% trái bị nhiễm sâu thì có thể sử dụng thuốc để phòng trị. Do đặc tính khi sâu xâm nhập vào bên trong trái hiệu quả phun thuốc kém nên cần thăm vườn thường xuyên để phát hiện sớm và phòng trị kịp thời.
• Phun phòng trừ sâu bệnh và nấm bệnh như ( SCT 10, SCT 03,…) có thể kết hợp thêm chất bám dính hoặc dầu khoáng để tăng hiệu quả. Tốt nhất nên phun vào sáng sớm hoặc chiều mát. Phun nhiều lần tùy theo tình trạng và cách nhau 3-5 ngày sau đó phun phòng ngừa giãn cách ra từ 7-10 ngày phun lại.

Sâu ăn bông

– Bướm đẻ trứng trên chùm bông nở ra sâu non tấn công trên chùm bông.

– Sâu non ăn phá các phần non của bông làm hư hại hay rụng sớm. Do mật số sâu cao (mỗi bướm cái có thể đẻ từ 50-60 trứng) nên dễ gây thiệt hại đến năng suất. Bướm có màu vành nhạt dài 28-32 mm, sâu non có nhiều lông (dạng sâu róm), hoạt động mạnh.

Biện pháp phòng trừ:

• Cần thăm vườn thường xuyên từ 2-3 ngày/lần giai đoạn cây đang ra hoa nhằm phát hiện bướm, tìm diệt ổ trứng và sâu non. Khi sâu mới nở mẫn cảm cao với thuốc nên rất dễ phòng trừ. Thường sâu gây hại trên diện rộng nên cần quan sát tất cả các chùm hoa trên các cây.
• Cần phát huy vai trò của kiến vàng ngăn chặn và hạn chế sâu gây hại. 
• Phun phòng trừ sâu bệnh và nấm bệnh như ( SCT 10, SCT 03,…) có thể kết hợp thêm chất bám dính hoặc dầu khoáng để tăng hiệu quả. Tốt nhất nên phun vào sáng sớm hoặc chiều mát. Phun nhiều lần tùy theo tình trạng và cách nhau 3-5 ngày sau đó phun phòng ngừa giãn cách ra từ 7-10 ngày phun lại.

Rệp sáp (Planococus sp.)

– Rệp sáp gây hại trên cây sầu riêng có nhiều loài, Planococcus sp. thường thấy gây hại trên lá và Pseudococcus sp. thường thấy hại trên trái (rệp sáp gây hại trên trái phổ biến hơn trên cành lá).

– Rệp bám trên bề mặt và chích hút chất dinh dưỡng làm cho bộ phận bị hại phát triển kém. Gây hại nghiêm trọng làm cho trái dễ bị sượng. Rệp sáp bài tiết chất mật đường tạo điều kiện cho nấm bồ hóng phát triển.

–  Rệp sáp thường phát triển mạnh trong mùa khô và đây cũng là mùa sầu riêng ra hoa, đậu quả nên trái dễ bị tấn công hơn.

Biện pháp phòng trừ:

• Duy trì ẩm độ không quá thấp trong mùa khô bằng lớp phủ xanh trên mặt đất (cỏ phủ đất), tăng cường bón phân hữu cơ và tưới đủ nước cho cây cũng góp phần làm giảm rệp sáp trong mùa khô.
• Tưới phun trên tán tạo ẩm độ cao cũng hạn chế được rệp sáp.
• Có nhiều nhóm thiên địch có sẳn trong tự nhiên có thể hạn chế rệp sáp như Bọ rùa và Ong ký sinh cần duy trì và phát huy vai trò của chúng.
• Tỉa bỏ những bộ phận bị hại nặng và tiêu huỷ. Tỉa bỏ trái mọc từng chùm hoặc mọc gần nhau tạo chổ ẩn trú của rệp sáp.
• Chỉ phun thuốc trong trường hợp cần thiết. Hoặc sử dụng các hoạt chất sinh học hoặc có tính mát để phun trong giai đoạn cây đang mag bôn và trái non để hạn chế gây rụng như SCT 08, Abamectin, Emamectin,… phun trực tiếp lên cây trồng. Tốt nhất nên phun vào sáng sớm hoặc chiều mát. Phun nhiều lần tùy theo tình trạng và cách nhau 5-7 ngày.

Sâu đục thân cành 

– Sâu đục thân (Plocaederus ruficoruis) thuộc họ xén tóc (Cerambycidae), bộ cánh cứng (Coleoptera), Con trưởng thành thường có thân màu nâu, kích thước thân dài từ 25 – 30 mm, trên thân có phủ một lớp lông màu xám, trong giai đoạn trưởng thành thì sâu đục thân thường không còn khả năng gây hại đến cây sầu riêng.

– Sâu non có thân hình dài từ 30 – 45 mm, thân có màu trắng sữa. Những con trưởng thành thường đẻ trứng vào những kẻ của thân cây, các vết nứt hoặc nhánh cây nên khi trứng nở, ấu trùng có thể men theo những đường này tấn công vào thân hoặc cành cây và cắn phá. Sau khi lớn ấu trùng sẽ chui ra khỏi cây để làm kén.

– Sâu non sau khi chui vào trong thân cây và cắn phá sẽ tạo thành những đường hầm trong thân cây, sâu non có đường di chuyển không nhất định và chúng cũng không thải phân ra các lỗ đục nên rất khó để có thể phát hiện.

Biện pháp phòng trừ:

• Nên thăm vườn thường xuyên để phát hiện sớm những cành hay thân cây bị sâu đục thân tấn công.
• Tiến hành cưa bỏ những cành bị sâu đục thân gây hại và tiêu hủy ra khỏi vườn.
• Xén tóc rất thích ánh đèn nên bà con có thể tiến hành dùng bẫy đèn để bắt những con trưởng thành vào đầu mùa mưa.
• Nếu phát hiện ra những cành bị sâu hại nhiều thì có thể dùng dây kẽm để soi lỗ đục, sau đó dùng bông nhúng vào thuốc trừ sâu rồi gắn vào đầu dây kẽm rồi nhét vào lỗ đục. Tiếp đến dùng đất sét hoặc vật liệu nhét bịt lỗ đục để giết chết sâu non ở trong thân cây.
• Phun phòng trừ sâu bệnh và nấm bệnh như ( SCT 10, SCT 03,…) có thể kết hợp thêm chất bám dính hoặc dầu khoáng để tăng hiệu quả. Tốt nhất nên phun vào sáng sớm hoặc chiều mát. Phun hoặc nhét thuốc vào vị trí sâu gây hại cách nhau 3-5 ngày sau đó phun phòng ngừa giãn cách ra từ 7-10 ngày phun lại.

Cám ơn bà con đã theo dõi, kính chúc bà con có mùa vụ bội thu!

>>>>>>>>>>>>>Xem thêm: SÂU HẠI Ở CÂY SẦU RIÊNG