Mục đích của việc tạo hình là để tạo cho cây phát triển bộ tán cân đối, loại bỏ các cành vô hiệu để tập trung dinh dưỡng nuôi các bộ phận hữu ích để giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt, năng suất cao và hạn chế sâu, bệnh.
Định hình thân chính
– Với mật < 5000 cây/ha có thể để 1 đến 3 thân chính, các cây nhiều thân này nằm xen kẻ nhau và tối đa không quá 50% số lượng.
– Với mật độ > 5000 cây/ha có thể để 1 đến 2 thân chính, các cây 2 thân này nằm xen kẻ nhau và tối đa không quá 50% số lượng.
Hãm ngọn
– Chỉ nên để độ cao từ 1,6 đến 1,8 mét để dễ chăm sóc và thu hái.
– Sau khi hảm ngọn xong 1 đến 2 tháng cần kiểm tra vườn nếu thấy có chồi vượt tiếp tục mọc tại điểm vừa hảm ngọn thì phải cắt bỏ kịp thời.
Cắt bỏ các cành kém hiệu quả
– Cắt bỏ các loại thứ cấp yếu (cành tăm) chỉ để lại trên một cành chính từ 3 đến 5 cành thứ cấp khỏe nhất.
– Cắt bỏ các cành chùm có nơi gọi là tổ quạ là cùng một điểm mọc rất nhiều cành con nhỏ rất yếu.
– Cắt bỏ toàn bộ các cành con yếu nằm cách thân chính trong vòng 15 đến 20 cm.
– Cắt bỏ tất cả các cành bị sâu bệnh, cành già cỗi, cành khô, cành thứ mọc hướng vào trong, cành sát mặt đất, cành bị che khuất không nhận được ánh sáng.
– Cắt bỏ toàn bộ các cành con nằm trên cành thứ cấp để tập trung dinh dưỡng nuôi cành này cho năng suất năm sau.
– Cắt bỏ kịp thời và toàn bộ các chồi vượt mọc ra từ thân chính vào đầu mùa mưa cho đến hết tháng 8.
- Lưu ý: Khi làm xong các bước trên mà nhìn tổng thể cây cà phê số lượng cành quả và lá phân bổ xếp san sát như mái nhà tranh có nghĩa là con quá dày cần phải tiếp tục tỉa thưa bớt các cành thứ cấp cho đến lúc nào cảm thấy cây thông thoáng là được.
- Thời vụ tạo hình được thực hiện chính thức lần 1 sau khi thu hoạch xong và lần 2 từ lần mưa đầu tiên cho đến hết tháng 8. Tuy nhiên nếu có điều kiện thì việc cắt cành tạo tán, tỉa chồi vượt này được làm thường xuyên và kịp thời, đặc biệt là phải làm hoàn chỉnh trước khi bón phân để tránh tranh chấp dinh dưỡng.
Bổ sung tán
– Đối với các cây bị khuyết tán phía dưới hoặc giửa cây, khi mùa mưa đến chọn 1 đến 2 chồi vượt thấp nhất để lại, sau 1 năm sẽ có chiều cao từ 60 đến 80 cm rất xanh tốt chúng ta hãy cắt thân chính phía trên, các chồi này sẽ là cây chính thức cho quả trong các vụ tới.
– Có một số cây cá biệt không mọc được chồi vượt tại vị trí mong muốn thì sau khi mưa vài ba lần, bón phân xong chúng ta dùng dây kéo nghiêng thân chính về một phía, chồi vượt sẻ mọc lên sau một vài tháng.
Cưa cải tạo
– Đối với các vườn cây do trước đây không hảm ngọn, tạo hình không đúng, tuổi cây trong phạm vi 5 đến 7 tuổi, không bị bệnh rễ chúng ta có thể cưa đốn để cải tạo lại thành một vườn mới.
– Nếu vẫn có những cây rất đẹp chiếm trên 50% thì chúng ta chỉ nên chọn cây nào xấu, thu hái dưới 2 kg quả tươi để cưa.
– Nếu tỷ lệ cây xấu trên 60% thì nên chọn cưa cuốn chiếu theo hàng, làm từ từ trong ba hay 4 năm để có nguồn thu nhập.
– Nếu việc thu nhập từ vườn cà phê xấu này không đáng kể và không cần thiết lắm thì có thể cưa toàn bộ.
KỸ THUẬT CƯA VÀ NUÔI CHỒI
– Tiến hành cưa vào đầu mùa mưa để tránh cây chết.
– Cưa vát 45 độ cách mặt đất 25 đến 30 cm.
– Bôi va-zơ-lin vào vết cắt.
– Khi chồi mọc 5 đến 10 cm cắt bỏ hết chỉ chừa lại 4 chồi tốt nhất, ưu tiên chồi mọc thấp và xa vết cắt.
– Khi 4 chồi chừa lại cao 20 đến 25 cm cắt bỏ bớt 2 chồi, chính thức để lại 2 chồi sẽ là thân chính sau này.
– Lúc này vào khoảng tháng 6 hoặc tháng 7, hãy bón phân hốn hợp và sau đó bón phân theo mức cà phê năm thứ hai.
Trích nguồn tài liệu: “Bộ bài giảng và công cụ bài giảng về sản xuất cà phê bền vững”
Cuối cùng, cám ơn bà con đã theo dõi bài viết, xin kính chúc quý bà con sức khoẻ, vụ mùa bội thu!